Tilly

Sorry, this entry is only available in Dutch. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Geschiedenis

De vrachtwagens omschreven onder de militaire term “Light Utility 5cwt” vormden de basis transportvoertuigen van het Britse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hun laadvermogen was hetzelfde als deze van de later opkomende Jeep namelijk ongeveer 250 Kg. Groot verschil met de latere Jeep is niet alleen het uiterlijk maar ook dat zij niet beschikten over tractie op alle wielen. “Light Utility” werd door de soldaat omgevormd tot “Tilly” en deze naam zou uitgroeien tot een koosnaampje voor voertuigen van dit type. Deze lichte vrachtwagentjes waren gebaseerd op civiele modellen, in het geval van Austin op hun model “10”, en werden geleverd door Austin, Hillman, Humber en Standard. Zij werden allen voorzien van eenzelfde type laadbak. De modellen lijken sterk op elkaar en zij verschillen in hoofdzaak in het type radiatorrooster, de ventilatie in de zijpanelen van de motor en de afsluitklep van de laadbak. Ik heb dit steeds een mooi model gevonden en zou er zeker niet om geven moest ik een echte Tilly in mijn garage hebben staan. Het is een wagentje met een zo typische Engelse look. Ook als militair voertuig is het mooi te noemen met een neus van een burgervoertuig gecombineerd met een laadbak voorzien van canvas. Zeer typisch voor deze voertuigen was de positie van het reservewiel boven op het dak van de cabine. Je vindt foto’s van deze voertuigen vanaf 1939 bij hun gebruik bij de BEF tot in 1944 bij de landing in Normandië. Je vindt ze in Europa en Afrika, op Malta en India. Toen de Duitse troepen in 1940 Duinkerken veroverden legden zij de hand op meerdere voertuigen van dit type en ook zij hebben ze vlug in dienst genomen. Geen enkele “Tilly” werd ooit uitgebracht door enig groot modelbouwmerk. De uitstappen van IPMS Gent naar Trucks ‘n’ Tracks in Folkestone leerden mij echter dat er wel degelijk modellen van bestonden en dit op 1/76. Deze modellen zijn in wit metaal of resin of zijn bestemd voor wargaming. Sinds kort brengt Accurate Armour ook een resin model uit in 1/35. Enkele jaren geleden kon ik een foto reportage maken van een Hillman “Tilly” waardoor ik een schat aan informatie bekwam en dit deed mij overgaan tot de aankoop van zo een wagentje.

De kit

Ik koos voor het model van Gramodels omdat ik, bij vergelijking met wit metalen Tilly’s, dit het mooiste vond. Pas bij de aanvang van de bouw heb ik mij gerealiseerd dat ik geen Hillman doch een Austin gekocht had. Deze heeft een ander radiatorrooster en andere ventilatieopeningen aan de zijkant van de motor. Ook het achterpaneel van de laadruimte heeft een andere tekening. De kit wordt geleverd in een klein wit doosje, zonder opschrift of foto en is redelijk summier te noemen. Er zijn twee resin onderdelen zijnde de chassis onderplaat met zetels en de motorkap met cabine. Verder zijn er 5 witmetalen wielen, 2 stukken die waarschijnlijk de opvouwbare achterzetels moeten voorstellen, 2 witmetalen stoelen ter vervanging van de resin exemplaren en iets wat waarschijnlijk moet doorgaan als een tweede koplamp. Decals zijn niet voorzien. Afgaande op de foto’s van de Tilly zal er zeker nog wat werk aan de winkel zijn. De bouw begint met de opkuis van de resin neus. Het radiatorrooster is niet herkenbaar en dit vermoedelijk omdat men zal geopteerd hebben om de canvas bescherming, in gebruik in de winterperiode, weer te geven. Hier kan ik echter niet met leven en deze wordt weggesneden inclusief de ene koplamp tussen motorkap en linker spatbord. De motorkap wordt verder opgekuist en gedetailleerd door scribing. Internetgegevens leerden mij dat de radiatorroosters verschilden naargelang de producent. Austin had een middenlijn en horizontaal lopende grilles (Hillman had eveneens een middenlijn maar metaalgaas grille) en ook de ventilatieopeningen in de zijpanelen van de motor verschilden. Austin had drie verluchtingsgaten aan elke zijde, Hillman slechts 2 eveneens voorzien van metaalgaas. Eerst en vooral werd de rand van het radiatorrooster ingesneden met een cutter en daarna verlijmde ik een fijn strookje Evergreen strip in het midden van het rooster. Deze middenlijn loopt ietwat spits naar onder toe en dus werd de fijne strip wat bijgesneden. Wat schuurwerk maakte de strip nog dunner. Alle grilles weergeven is onmogelijk maar ik waagde toch een poging door het gebruik van zeer fijne koperdraad en vind dat dit aardig lukte. De radiatorrand krijgt verder nog een fijne strip aluminiumfolie dat een duidelijke scheiding brengt tussen radiator en motorgedeelte. Het geheel heeft nu tenminste het uitzicht van een radiator. De beide portieren zijn voorzien van een verdikking aan de buitenzijde hetgeen in werkelijkheid niet zo was. Deze verdikking werd dan maar weggesneden en gladgeschuurd. Het portier aan de zijde van de chauffeur wordt uitgesneden ten einde dit te kunnen herpositioneren in open configuratie. De laadbak is vervormd en de panelen dienen stuk per stuk afgezaagd en verdund te worden tot zij opnieuw de juiste vorm hebben. Het verdunnen van deze panelen heeft echter tot gevolg dat de wielbogen ondiep geworden zijn en deze wielbogen moeten derhalve op hun beurt uitgediept worden. De uitgesneden laadklep achteraan het voertuig moet ook aangepast worden.

Het interieur

Er is een dashboard voorzien doch bij nazicht van enkele referenties lijkt het meer op een dashboard van een Hillman dan dit van een Austin. Vermits ik echter niet met zekerheid kan stellen dat deze onderdelen (n)ooit onderling verwisseld werden of in de loop der jaren ook werkelijk veranderden, besloot ik het zo te houden. Wat verf en dry-brushing zal hier wel uitkomst bieden. Er is een transmissietunnel voorzien en deze wordt op twee plaatsen voorzien van een klein gaatje waarin later de handrem en de versnellingspook zal verlijmd worden. De beide zetels en de grondplaat vormen één geheel en dus worden deze weggesneden om aangepast te worden. Een zetel stond op een buizenframe en blijkbaar was er ook hier verschil van merk tot merk. Ik volgde hier maar het Austin type en bracht twee U-vormige frames aan in koperdraad. Het linker portier wordt voorzien van een dunne (papieren) binnenplaat welke het deurpaneel moet voorstellen. Er worden ook twee hendels aangebracht, deze om de deur te openen en de raamhendel. Hetzelfde wordt herhaald op de binnenzijde van de uitgesneden deur. De vloer ontvangt twee schuine stukken ter hoogte van de pedalen en deze pedalen worden vervaardigd uit koperdraad en plastiek. Een scratch stuurkolom (Evergreen) en stuur vervolledigen het interieur. De laadruimte krijgt meer detail aan de zijkanten, net zoals bij het echte voertuig. De achterklep wordt gemonteerd in open toestand en krijgt hiervoor twee fijne koperdraadjes welke de kettingen moeten voorstellen.

Afwerking

Vooraleer de rest van het model af te werken wou ik eerst weten of de witmetalen wielen bruikbaar waren. Na de verwijdering van het overtollige metaal werd de tekening van de banden wat bijgewerkt met een driekantsvijl waardoor deze een wat realistischer uitzicht kregen. De kit zelf voorziet geen assen en deze werden dus vervaardigd van Evergreen rod. Iemand stelde voor de metalen wielen van de Tilly te vervangen door plastieken versies van een Jeep model doch de zo typische tekening van de velg zou hierbij verloren zijn gegaan. De Gramodels kit is niet voorzien van steunen of een canvas dekzeil voor de laadbak en vermits bijna alle Tilly’s hier met uitgerust waren diende ik deze dus zelf te vervaardigen. Gebruik makend van de voorhanden zijnde documentatie en foto’s besloot ik metaaldraad te gebruiken voor de 3 hoepels. Deze werden mooi op maat geplooid en versneden en vervolgens verlijmd. Ik ben een grote voorstander van het gebruik van papieren servetten bij het vervaardigen van canvas in deze kleine schaal. Vermits het hier een klein model betreft knipte ik eerst enkele basisstukken uit welke ik op het model bevestigde door gebruik van Klir (Future). Eerst werd het opstaande stuk juist achter de cabine geplaatst en vervolgens het laatste stuk boven de achterklep. Pas hierna legde ik een eerste laag over de volledige breedte. Nadat dit stuk volledig was uitgedroogd en verhard werd dit eerst aangepast en pas hierna werd een tweede, juist afgemeten, laag aangebracht. Ook hier opnieuw gebruik van Klir en goed laten uitdrogen. Het canvas zeil van een Tilly is voorzien van vier kleine venstertjes, twee aan elke zijde. Door het gebruik van de papieren servetten zijn deze gemakkelijk uit te snijden mits gebruik van een fijne scalpel. Deze venstertjes worden aan drie zijden uitgesneden waarna zij naar boven toe opgerold worden en met Klir worden verlijmd. De canvas bindriemen worden vervaardigd uit een zeer fijne plastiekstrip welke vroeger gebruikt werd bij het monteren van super 8 films. Ook de verbinding tussen de canvas en het dak van de Tilly wordt hiervan voorzien. Een opgerold stuk canvas wordt aangebracht aan de bovenkant van de achterzijde. Als afwerking zal, na de beschildering, nog overgegaan worden tot het aanbrengen van spankoorden aan de beide zijkanten. Het Gramodels model was van bij het begin voorzien van een schop boven op het dak doch dit kwam niet goed uit en was niet fijn genoeg. Het was dan ook het eerste dat ik aanvankelijk verwijderde bij de opkuis. Deze schop, die zeker bij de Austin modellen aanwezig was, werd vervangen door een PE schop en bevestigingen uit het gamma van Hauler (1/87) en niettegenstaande het verschil in schaal paste deze perfect. Ook het reservewiel vindt zijn plaats op het dak. Dit wiel wordt aangepast aan de achterzijde en wordt tevens voorzien van vier canvas riemen. De koplampen zijn onderling verschillend tussen de diverse voertuigen. Deze van de Hillman staan rechtstreeks op de spatborden maar deze van de Austin zijn aan de zijkant van het motorcompartiment bevestigd. Ik boorde hiervoor gaten in beide zijkanten en bracht hier een metalen staafje in. De beide koplampen werden vervaardigd uit Evergreen rod en voorzien van een zeer fijn koperdraadje lopende van de lamp tot in het motorcompartiment. Na beschildering zal overgegaan worden tot het plaatsen van de ramen (niet bijgeleverd) en het open portier aan bestuurderszijde.

Beschildering en Decals

Na een base coat met Humbrol 1 (grijs) worden het interieur en later ook de canvas geschilderd in kaki (Vallejo). De wielen en het stuur krijgen zwart (Humbrol) omdat deze verf nog altijd beter dekt op wit metalen onderdelen. Het volledige voertuig wordt gespoten in groen (US medium green, Vallejo) en voorzien van een zwarte camouflage (Vallejo) in het overbekende Mickey Mouse patroon. Na oplichting en dry-brush wordt het geheel verzegeld met een laag Klir waarna de decals, afkomstig uit de spares-box, worden aangebracht. De Tilly was voorzien van kentekens van de éénheid, een M serienummer en een tonnageplaatje met het cijfer 2. Ik vond deze terug in een restje van een Matchbox kit. Na een nieuwe verzegeling met Klir volgt een laag matte vernis van Vallejo.

Diorama

De Tilly wordt (voorlopig) op een kleine ovalen kader geplaatst, simpel als voertuig op een ondergrond; dit in afwachting van de mogelijkheid tot het bouwen van een passend diorama. Het presenteert goed genoeg om geplaatst te worden in een wedstrijd of op stand. Door het bekomen van enkele producten op schaal 1/72 van het Belgische merk Unicorn groeide het idee om deze te verwerken in een klein tafereeltje. Meer bepaald ging het hier om resin kisten, manden en zakken gevuld met fruit en groenten en de Tilly was in feite een ideaal voertuig om dergelijke zaken te gaan ophalen. Een speurtocht in de restjesdoos van modelspoorweg gebouwen leverde mij een laag muurtje op dat geschikt leek om een tafereeltje in Zuid-Engeland of Normandië voor te stellen. Ik zou dus klein diorama maken gebruik makend van een plastiek doosje, een muurtje, de Tilly, enkele kisten met groenten en zakken van Unicorn. De witmetalen figuren welke bij de kit geleverd worden kunnen mijns inziens meer dienst doen als lijken in een WO1 scène dan als chauffeur en bijzitter. Ik nam dan ook mijn toevlucht tot een Preiser figuurtje van een oude man met stok en een Airfix figuurtje als chauffeur die de wagen aan het laden is.

Keep ‘m building.